شهاب شهسواری نهمین روز از حملات اسراییل به نوار غزه، همزمان با اعتصاب سراسری شهروندان عرب ساكن مناطق اشغالی ۱۹۴۸ و اعتراضات گسترده فلسطینیان در كرانه باختری ادامه پیدا كرد. اكثر محلههای عربنشین در سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ روز گذشته تعطیل و خلوت بودند، همزمان در غزه و كرانه باختری هم فلسطینیان در اقدام متحد كمسابقهای دست از كار كشیدند. همبستگی و وحدت سه گروه از فلسطینیان در غزه، كرانه باختری و سرزمینهای اشغالی ۱۹۴۸ برای محكومیت، ازسوی تحلیلگران یك تحول بیسابقه در دهههای اخیر توصیف شده است. در حالی كه در طول ۹ روز گذشته بیش از ۲۰۰ فلسطینی در غزه كشته شدهاند، با این وجود دولتهای غربی حامی اسراییل همچنان از محكوم كردن این رژیم سر باز میزنند. در واشنگتن، رییسجمهور امریكا روز گذشته در تماس تلفنی با نخستوزیر اسراییل، هر چند برای اولینبار درخواست توقف خشونتها و آتشبس فوری را مطرح كرد، اما همچنان از آنچه «حق دفاع مشروع» اسراییل مینامید، دفاع كرد. در بروكسل، وزرای خارجه ۲۷ كشور اروپایی، همچنان نه تنها از اقدامی عملی برای جلوگیری از استمرار جنایات اسراییل بازماندند، بلكه حتی از صدور بیانیهای مشترك در محكومیت حملات به مردم فلسطین هم ناتوان بودند.نظامیان اسراییلی روز سهشنبه در حمله به تجمعهای اعتراضی فلسطینیان در شهرهای الخلیل و رامالله در كرانه باختری، دهها فلسطینی را با گلوله هدف قرار دادند كه به نوشته رسانهها حال تعدادی از آنها وخیم اعلام شده است. به نوشته نیویورك تایمز، بر اثر بمباران اسراییل شبكه آب و فاضلاب در غزه به شدت آسیب دیده و دسترسی نزدیك به ۲۵۰ هزار نفر از شهروندان فلسطینی در غزه به آب سالم قطع شده است. این روزنامه خبر داده است كه با آسیب دیدن شبكه آبرسانی، احتمال قطع دسترسی ۸۰۰ هزار نفر دیگر از جمعیت ۲ میلیون نفری غزه به آب سالم هم وجود دارد. رسانهها گزارش دادهاند كه وضعیت دسترسی به دارو و اقلام حیاتی در غزه بهشدت وخیم است و بیمارستانها به دلیل ازدحام مجروحان ناشی از حملات وحشیانه رژیم اشغالگر به غیرنظامیان، ظرفیت كافی برای رسیدگی به مجروحان ندارند. همزمان با بالا گرفتن خشونتهای اسراییل علیه فلسطینیان، كاخ سفید اعلام كرده است كه جو بایدن، رییسجمهور امریكا مجوز اجرای یك قرارداد ۷۲۵ میلیون دلاری تسلیحاتی برای فروش موشكهای هدایتشونده به رژیم اسراییل را تایید كرده است. این اقدام كاخ سفید، درست همزمان با حملات مستمر نظامیان رژیم اشغالگر به تاسیسات غیرنظامی در نوار غزه با اعتراض نمایندگان كنگره امریكا مواجه شده است. در واكنش به این اقدام محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه كشورمان در توییتی نوشت: «همینطور كه مهمات ساخت امریكا بر سر فلسطینیهای بیگناه ریخته میشود، امریكا 735 میلیون دلار دیگر از موشكهای نقطهزن را به رژیم صهیونیستی داد تا با دقت بیشتری كودكان را بكشد.» محمدجواد ظریف در این توییت نوشت: «بعد هم امریكا جلوی صادر شدن ملایمترین بیانیه از طرف شورای امنیت را گرفت.» او افزود: جهان دارد چهره كثیف رژیم صهیونیستی و حامیاش را میبیند.» روز سهشنبه جو بایدن، رییسجمهور امریكا در تماسی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسراییل، خواهان «توقف درگیریها» شده است. با این حال نمایندگان دموكرات كنگره امریكا، این اظهارنظرها را ناكافی میدانند. رشیده طالب، نماینده دموكرات فلسطینیتبار، در شبكه اجتماعی توییتر خطاب به جو بایدن، رییسجمهور و آنتونی بلینكن وزیر خارجه امریكا نوشت: «اگر واقعا آتشبس میخواهید به كشورهای دیگر در شورای امنیت بپیوندید و آن را رسما طلب كنید. سر نژادپرست، نتانیاهو كه مسوول نقض صریح حقوق بشر و حقوق بینالملل است به درخواستهای محترمانه گوش نمیكند.» به نوشته نیویورك تایمز، تعدادی از نمایندگان ارشد دموكرات كنگره امریكا روز دوشنبه در جلسه كمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان خواستار تعویق اجرای قرارداد فروش موشكهای هدایت شونده به اسراییل شدهاند. گرگوری میكس كه از نمایندگان حامی اسراییل در كنگره امریكا محسوب میشد، روز دوشنبه در این جلسه تاكید كرده است كه از كاخ سفید درخواست خواهد كرد اجرای این قرارداد را به تاخیر بیندازد. سناتور باب منندز، سناتور تندروی دموكرات كه معمولا مواضعی در حمایت از اسراییل میگیرد و از جمله سناتورهای دموكرات بود كه سال ۲۰۱۵ در حمایت از موضع اسراییل با برجام مخالفت میكرد نیز در موضعی كمسابقه حملات اسراییل به فلسطینیان را «عمیقا نگرانكننده» توصیف كرد. با این حال به نوشته رسانههای امریكایی، چاك شومر، بلندپایهترین سناتور دموكرات و رهبر اكثریت سنای امریكا، هنوز حاضر به همراهی با اكثریت همحزبیهایش در محكوم كردن خشونتهای اسراییل نشده است و مانند رهبران ارشد دیگر حزب، یعنی رییسجمهور و رییس مجلس نمایندگان، اقدامات اسراییل را «دفاع مشروع» توصیف میكند. ۲۸ سناتور حزب دموكرات روز دوشنبه با امضای بیانیهای خواستار توقف خشونتها و آتشبس فوری در فلسطین اشغالی شده بودند. استمرار سكوت اروپایی در مقابل جنایات اسراییل بعدازظهر سهشنبه، وزرای خارجه كشورهای عضو اتحادیه اروپا به صورت مجازی در جلسهای برای بررسی اوضاع جاری در فلسطین اشغالی تشكیل جلسه دادند. جلسهای كه به درخواست جوزپ بورل، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شده بود، اما به نوشته رسانهها از قبل مشخص بود كه نتیجهای روشن در بر نخواهد داشت. پیش از این جلسه، جوزپ بورل، با آنتونی بلینكن وزیر خارجه ایالات متحده امریكا درخصوص حملات اسراییل به فلسطینیان تلفنی گفتوگو كرد. به گزارش رویترز، اختلاف عمیقی میان كشورهای اروپایی درخصوص درگیریهای جاری در فلسطین وجود دارد و درحالی كه برخی كشورها خواهان اقدام جدی و محكومیت جنایات اسراییل هستند، تعدادی از متحدان نزدیك اسراییل در اروپا، خواهان حمایت از اقدامات نظامی این رژیم علیه شهروندان فلسطینی بودند. خاویر سولانا، نماینده عالی پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در گفتوگویی با پولیتیكو میگوید كه اساسا پیدا كردن یك اجماع میان كشورهای اروپایی درخصوص مساله فلسطین غیرممكن است. به نوشته رویترز، گروهی از كشورهای اروپایی از جمله لوكزامبورگ، بلژیك، جمهوری ایرلند، فنلاند و سوئد خواهان اقدامات عملی علیه اسراییل برای جلوگیری از ادامه حملات به فلسطین هستند. با این حال بخشی از دولتهای اروپایی شدیدا در مقابل هرگونه اقدامی كه بوی محكوم كردن اسراییل بدهد مقاومت میكنند. اولوف اسكوگ، سفیر اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد، یكشنبه شب در جلسه شورای امنیت در مورد اوضاع فلسطین بیانیهای را در محكومیت خشونتها قرائت كرده بود، اما به نوشته پولیتیكو، به علت مخالفت مجارستان كه از متحدان اصلی اسراییل در اتحادیه اروپا محسوب میشود عبارت «محكوم كردن خشونتها از جانب اعضای اتحادیه اروپا» از این بیانیه حذف شده بود. سهشنبه شب، شورای امنیت سازمان ملل متحد برای چهارمینبار در یك هفته گذشته، جلسهای برای بررسی اوضاع فلسطین اشغالی برگزار كرد. به نوشته پولیتیكو در طول ماههای گذشته، جوزپ بورل، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا به دلیل فقدان اجماع در میان ۲۷ عضو این اتحادیه از صدور بیانیهای از جانب كشورهای عضو ناتوان بوده است و در عوض هربار كه در مورد مساله فلسطین اظهارنظر كرده است، این اظهارات را به عنوان موضع شخصی بیان میكند.در میان جناح هواداران اسراییل، دولتهای شرق اروپا در صدر قرار دارند. رومانی، مجارستان و بلغارستان، كاملا از مواضع اسراییل حمایت میكنند. دولتهای بزرگتری مانند آلمان، اتریش و جمهوری چك هم در طول روزهای گذشته از حملات اسراییل به مردم غزه حمایت كردهاند. برافراشته شدن پرچم اسراییل در ساختمانهای دولتی این سه كشور، در طول هفته گذشته با اعتراضات داخلی و بینالمللی مواجه شده بود. دولتهایی مانند یونان و قبرس هم در طول ماههای گذشته، به خصوص به دلیل خصومت با تركیه، روابط سیاسی نزدیكتری با اسراییل برقرار كردهاند.در این میان به نوشته پولیتیكو، دولت فرانسه تلاش میكند كه موضعی اخلاقی اتخاذ كند. امانوئل مكرون، رییسجمهور فرانسه روز دوشنبه با عبدالفتاح سیسی، رییسجمهور مصر در پاریس دیدار كرد. او پنجشنبه هفته گذشته هم با محمود عباس، رییس تشكیلات خودگردان فلسطینی تلفنی رایزنی كرده بود و برخلاف معمول تماسی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اشغالگر برقرار نكرده بود كه به گفته كاخ الیزه، آن روز برای تماس تلفنی در دسترس نبود. سیسی و مكرون، روز سهشنبه به صورت ویدیوكنفرانس با پادشاه اردن هم در مورد حملات اسراییل به فلسطینیان گفتوگو كردند. رایزنیهای رییس دفتر سیاسی حماس از دوحه شرایط بحرانی در غزه در شرایطی ادامه پیدا میكند كه اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) همچنان در دوحه پایتخت قطر اقامت دارد. شنبه هفته گذشته اسماعیل هنیه در یك تجمع بزرگ حامیان فلسطین در دوحه شركت و سخنرانی كرد و همچنین در روزهای گذشته با تعدادی از مقامهای جمهوری اسلامی ایران، از جمله محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، علیاكبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری و سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس و مقامهای دیگر كشورهای مسلمان از جمله رجب طیب اردوغان، رییسجمهور تركیه و محیالدین یاسین، نخستوزیر مالزی تلفنی رایزنی كرده است. هنیه كه سال ۲۰۰۶ به عنوان نخستوزیر فلسطین مشغول شده بود، بعد از درگیریهای داخلی در سرزمینهای اشغالی و فروپاشی دولتش در غزه، از سال ۲۰۱۷ به عنوان رییس دفتر سیاسی حماس به عنوان بلندپایهترین رهبر غیرنظامی این جنبش انتخاب شد. هنیه سال ۲۰۲۰ برای انجام مجموعهای از سفرهای خارجی از جمله به ایران، روسیه و تركیه، بعد از بارها تعویق سفر، عاقبت با موافقت مصر توانست از طریق گذرگاه رفح نوار تحت محاصره غزه را ترك كند. اندكی بعد از آغاز این سفر، زمانی كه اسماعیل هنیه با سفر به تهران در مراسم تشییع پیكر شهید سردار سپهبد سلیمانی مشاركت كرد، برخی رسانههای عربی از تعویق بازگشت او به غزه نوشتند. الشرق الاوسط به نقل از منابعی مدعی شده است كه طرف مصری از سفر هنیه به تهران ناخرسند شده و قصد ندارد به او مجوز عبور مجدد از گذرگاه رفح و بازگشت به غزه بدهد. گرچه برخی مقامهای حماس این گزارش را رد كردند و تاكید كردهاند كه هر چند اقدام هنیه در سفر به تهران با اعتراض مصر مواجه شده است، اما این اختلافنظر حل شده و دلیل تعویق زمان بازگشت هنیه به غزه، ارتباطی به ناخرسندی قاهره ندارد. حماس اعلام كرده است كه بازگشت هنیه برای انجام ماموریتهای بینالملل و به دلیل مشكلات رفت و آمد به غزه تا مدت نامعلومی به تعویق افتاده است و ممكن است هنیه تا اواخر سال ۲۰۲۱ به غزه بازنگردد. هنیه در حال حاضر در پایتخت قطر مستقر است.
نظرات